Divan Hafez (The Persian English Dynamic Lexicon):::: Digital Humanities

Language:	Persian
Frequency:	5
Translated to:	proverb 3 \| like 1 \| instance 1
Co-occurrences:	شب 2 \| هیچ 2
Lemma:	مثل NOUN

5 Poems contain مثل

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-far1:13.4-13.4

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-eng1:13.4

German Translation

[1] درآ که در دل خسته توان درآید باز
بیا که در تن مرده روان درآید باز

[2] بیا که فرقت تو چشم من چنان در بست
که فتح باب وصالت مگر گشاید باز

[3] غمی که چون سپه زنگ ملک دل بگرفت
ز خیل شادی روم رخت زداید باز

[4] به پیش آینه دل هر آن چه می‌دارم
بجز خیال جمالت نمی‌نماید باز

[5] بدان مثل که شب آبستن است روز از تو
ستاره می‌شمرم تا که شب چه زاید باز

[6] بیا که بلبل مطبوع خاطر حافظ
به بوی گلبن وصل تو می‌سراید باز

[1] O true Beloved come ,so that ,in my shattered and grief - stricken heart ,power may enter again
Come so that ,in my dead body ,life may enter again .

[2] Come for separation from Thee hath closed my eye in such a way
That ,it ,only the opening of the door of union with Thee may perchance open again .

[3] That grief ,that ,like the black army of Zang took ,in blood ,my heart ,
By the troop of horse of joyousness of the Rum the country of Thy face ,will be effaced again .

[4] Before the mirror of the heart ,whatever I hold ,
Save the image of Thy beauty appeareth not again .

[5] Through fear of the desert ,evil make not thy heart the ihram ,bind on
For reflecteth not the man of the Path ,though from the desert ,or from the journey he cometh not again .

[6] Hafiz come .For the bulbul ,agreeable of heart ,
By the perfume of the rose - bed of union with thee ,singeth again .

[1] O komm! mein wundes Herz, erlang die Kräfte wieder,O komm! den todten Leib beseele Leben wieder

[2] O komm! die Trennung hat das Herz so fest verschlossenDaß nur dein Hochgenuß es kann eröffnen wieder.

[3] Das Mohrenheer des Grams, das mich in Blut versenkteSchlug nun die weiße Schaar von deinen Wangen wieder.

[4] Ich halte was ich will vor meines Herzens SpiegelSo strahlet er mir nichts als deine Schönheit wieder

[5] Das alte Sprichwort sagt: daß Nächte schwanger sindDie Sterne zähl' ich nun zu sehn was sie gebähren.

[6] O komm! die Nachtigall von dem Gemüth HafisensKommt auf den Duft der Rosen des Genußes wieder.

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-far1:16.14-16.14

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-eng1:16.14

German Translation

[1] در عهد پادشاه خطابخش جرم پوش
حافظ قرابه کش شد و مفتی پیاله نوش

[2] صوفی ز کنج صومعه با پای خم نشست
تا دید محتسب که سبو می‌کشد به دوش

[3] احوال شیخ و قاضی و شرب الیهودشان
کردم سؤال صبحدم از پیر می فروش

[4] گفتا نه گفتنیست سخن گر چه محرمی
درکش زبان و پرده نگه دار و می بنوش

[5] ساقی بهار می‌رسد و وجه می‌نماند
فکری بکن که خون دل آمد ز غم به جوش

[6] عشق است و مفلسی و جوانی و نوبهار
عذرم پذیر و جرم به ذیل کرم بپوش

[7] تا چند همچو شمع زبان آوری کنی
پروانه مراد رسید ای محب خموش

[8] ای پادشاه صورت و معنی که مثل تو
نادیده هیچ دیده و نشنیده هیچ گوش

[9] چندان بمان که خرقه ازرق کند قبول
بخت جوانت از فلک پیر ژنده پوش

[1] In the age of the king ,fault - forgiving ,crime - covering ,
Flagon - drinker ,became Hafiz and cup - drinker ,the mufti .

[2] Forth from the cloister - corner ,the Sufi sate drinking at the wine - jar's foot ,
Since he beheld the muhtasib a wine - pitcher on his shoulder bear .

[3] The state of the shaikh ,and of the kazi and of their jew secret drinking ,
I asked ,in the morning ,of the Pir ,the wine - seller .

[4] He said Unfit to be uttered is the matter though thou art a confidant
From slander thy tongue indraw the screen of high and of low preserve and wine of love drink .

[5] Saki spring arriveth and means of wine drinking is none
On getting means a thought make .For ,from grief of want of means of wine - drinking into tumult hath come my heart's blood .

[6] Love and poverty ,and youth ,and the new spring ,all this is
My excuse .It ,accept and ,in mercy's trail ,the crime conceal .

[7] Like the burning candle ,tongue extending in clamour how long makest thou
O friend the moth of thy desire hath arrived .Silence

[8] O King ,in form and in truth like thee ,
No eye hath seen no ear hath heard .

[9] Remain ,until the khirk a of hypocrisy ,accepteth
Thy youthful fortune from the old ,tattered garment - wearing sky .

[10] Hafiz from this inconstant sphere ,I sought my purpose
It said To the wine - house ,go and the cup of wine ,drink .

[11] Last night ,from the hidden ,to the ear of my heart ,reached a voice
Hafiz less grief suffer thou tranquil sit wine ,drink .

[1] In der Zeit des milden SchahesTrinkt Hafis aus seinem Kruge,Dem Mufti aus seinem Becher.

[2] Von der Zelle in das WeinhausGeh'n Sofis, seit sie den VogtSah'n, die Kanne auf den Schultern.

[3] Um den Scheich, um den Richter,Um den Trunk der Juden fragt' ichIn der Früh' den Weinverkäufer.

[4] Bist du gleich ein Eingeweihter,Sprach er, kann ich's doch nicht sagen,Trinke schweigend und verstecket.

[5] Schenk', der Frühling ist gekommen,Aber hin ist's Geld, bedenkeWie mein Herzensblut nun wallet.

[6] Geldlos und verliebt im Frühling!Halte mich damit entschuldigt,Und verzeihe meine Fehler.

[7] Ey wie lange wirst du schwätzenWie die Kerze, sieh! des WunschesSchmetterling ist da, nun schweige.

[8] Herrscher nach dem Wort und Sinne,Den kein Auge noch gesehen,Den kein Ohr noch hat gehöret,

[9] Bleibe bis dein junges SchicksalVon dem alten Greis des HimmelsSeine blaue Kutte annimmt.

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-far1:32.33-32.33

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-eng1:32.33

German Translation

[1] کتبت قصة شوقی و مدمعی باکی
بیا که بی تو به جان آمدم ز غمناکی

[2] بسا که گفته‌ام از شوق با دو دیده خود
ایا منازل سلمی فاین سلماک

[3] عجیب واقعه‌ای و غریب حادثه‌ای
انا اصطبرت قتیلا و قاتلی شاکی

[4] که را رسد که کند عیب دامن پاکت
که همچو قطره که بر برگ گل چکد پاکی

[5] ز خاک پای تو داد آب روی لاله و گل
چو کلک صنع رقم زد به آبی و خاکی

[6] صبا عبیرفشان گشت ساقیا برخیز
و هات شمسة کرم مطیب زاکی

[7] دع التکاسل تغنم فقد جری مثل
که زاد راهروان چستی است و چالاکی

[8] اثر نماند ز من بی شمایلت آری
اری مآثر محیای من محیاک

[9] ز وصف حسن تو حافظ چگونه نطق زند
که همچو صنع خدایی ورای ادراکی

[1] The tale of my desire ,I wrote and weeping was my eye :
Come for ,through sorrowfulness without thee ,I am ready to die .

[2] Through desire ,to my two eyes ,much I have said
O dwellings of Salma thy Salma is where

[3] 'Tis a strange event and a wonderful occurrence this ,
Afflicted ,was I and in the palpitating ,quivering ,fluttering state of one slain .Yet ,against me the slayer was complainer .

[4] Reacheth to whom the power that ,at thy pure skirt ,he should carp
For ,like the dew - drop that ,on the rose - leaf droppeth ,pure thou art .

[5] From the dust of thy foot ,it gave honour to the tulip and to the rose ,
When creation's reed wrote the decree on the watery and the dusty .

[6] O Saki arise ambergris - scattering ,hath become the breeze
Bring the juice of the grape ,wine perfumed and pure the antidote of the lover's poison

[7] Idleness ,abandon successful ,thou shalt be .For the proverb is
The road - provision of way - farers is alertness and expertness .

[8] Without seeing thy praised qualities ,trace of me remaineth not .Yes
From thy face O Salma I behold the traces of life

[9] Of the description of thy beauty ,how may Hafiz speak
For ,like the divine qualities ,beyond comprehension ,thou art .

[1] Meiner Sehnsucht Trauerkleid Schrieb ich auf, die Thränen floßen, Komm' denn, ohne dich bin ich Ganz entseelt von Gram und Leiden.

[2] Sehnsuchtsvoll nach dir entflammt Sprach ich oft zum blut'gen Auge, Stete meiner Selma sag', Sage, wo ist deine Selma!

[3] Aeußerst wunderlich fürwahr, Und ein nie gehörtes Ding wär's, Wenn der Mörder selbst den Schmerz Des Ermordeten beklagte.

[4] Darf sich Einer unterstehn, Deinen reinen Saum zu schmähen? Rein bist du wie Tropfen Thau's, Die auf Rosenblättern hangen.

[5] Von dem Staube deines Gau's, Gab der Herr der Ros' und Tulpe Glanz, als Er am Schöpfungstag' Erd' und Wasser formend mischte.

[6] Ambra hauchend gieng vorbei Jetzt der Ostwind, auf! o Schenke! Bring' mir einen Becher Weins Lauter und Gerüche duftend.

[7] Sag' dich von der Trägheit los, Nütz' die Zeit, es geht das Sprüchwort: List und Schlauheit suche du Bei dem Wanderer des Weges.

[8] Ohne deine Milde bleibt Einst von mir kein Denkmal über, Meinen Thaten kannst nur du Leben in die Zukunft geben. Sieh' der Rose Wangenglanz, Und der Füßestaub der Ceder, Danken solchen Zauberreiz Nicht dem Wasser, nicht dem Staube.

[9] Wie vermöchte wohl Hafis Deine Schönheit zu beschreiben, Da die göttliche Natur Unsre Hoffnung übersteiget?

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-far1:10.37-10.37

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-eng1:10.37

German Translation

[1] دست در حلقه آن زلف دوتا نتوان کرد
تکیه بر عهد تو و باد صبا نتوان کرد

[2] آن چه سعی است من اندر طلبت بنمایم
این قدر هست که تغییر قضا نتوان کرد

[3] دامن دوست به صد خون دل افتاد به دست
به فسوسی که کند خصم رها نتوان کرد

[4] عارضش را به مثل ماه فلک نتوان گفت
نسبت دوست به هر بی سر و پا نتوان کرد

[5] سروبالای من آن گه که درآید به سماع
چه محل جامه جان را که قبا نتوان کرد

[6] نظر پاک تواند رخ جانان دیدن
که در آیینه نظر جز به صفا نتوان کرد

[7] مشکل عشق نه در حوصله دانش ماست
حل این نکته بدین فکر خطا نتوان کرد

[8] غیرتم کشت که محبوب جهانی لیکن
روز و شب عربده با خلق خدا نتوان کرد

[9] من چه گویم که تو را نازکی طبع لطیف
تا به حدیست که آهسته دعا نتوان کرد

[10] بجز ابروی تو محراب دل حافظ نیست
طاعت غیر تو در مذهب ما نتوان کرد

[1] Into the curve of that doubled tress ,the hand one cannot put
O true Beloved reliance on Thy covenant and the morning breeze ,one cannot make .

[2] Whatever is due to effort ,I do in search of Thee
This is the extent that alteration of Fate ,one cannot make .

[3] With a hundred draughts of the heart's blood the true Beloved's skirt fell to my hand
For the great reproach that the enemy maketh ,release of the true Beloved's skirt one cannot make .

[4] One cannot call His the true Beloved's cheekfor instance the moon of the sky
Likening of the true Beloved to every headless and footless one one cannot make .

[5] That moment when my lofty cypress the true Beloved cometh into the assembly of Sama' ,
What place is it where the soul's garment ,rent one cannot make

[6] Only one of pure vision can behold the true Beloved's face
For save with purity in the mirror ,glance one cannot make .

[7] The difficulty of love is not in according to the capacity of our knowledge
With this thought ,the loosening of this subtlety of love mistake one cannot make .

[8] Jealousy became mine that Thou art the Beloved of the world .But what can I do
Day and night ,conflict with the creatures of God ,one cannot make .

[9] What shall I say For delicacy of gentle disposition ,Thine
Is to such a degree that ,slowly ,a prayer one cannot make .

[10] Save Thy eye - brow ,naught is the prayer - arch of Hafiz's heart
In our religious order ,save to Thee ,devotion one cannot make .

[1] Diesem Ring des Haars die Hand zu nah'n, Bist du nimmer mehr im Stande, Rechnung auf den Wind, und auf die Zeit Bist zu machen nicht im Stande.

[2] Was nur möglich ist an Fleiß und Müh' Das begehr' ich, das versuch ich. Aber leider bin ein anders Loos Ich zu machen nicht im Stande.

[3] Nur mit Herzensblut hab' ich den Saum, Seines Kleids der Hand genahet. Ob des Nebenbuhlers bin ich ihn, Loszumachen nicht im Stande.

[4] Meinen Freund kann keiner mit dem Mond, An dem Himmelsplan vergleichen, Was nicht Hand und Fuß hat ist, sich ihm Gleichzustellen nicht im Stande.

[5] Wenn mein Schöner mit dem hohen Wuchs Auch der Leyer Lieder tönet, Ist der Seele Hülle Widerstand Ihm zu machen nicht im Stande.

[7] Alles, was die Liebe schweres hat, Aufzulösen ist nicht möglich, Denn mit fehlerhaften Sinn, ist man's Recht zu machen nicht im Stande.

[8] Zwar es mordet mich die Eifersucht, Denn dich lieben alle Menschen; Doch ich bin deßwegen Tag und Nacht, Lärm zu machen nicht im Stande.

[9] Ach! die Kraft von deinem holden Reiz' Ist so lieblich und verführend! Ich bin deßhalb ein Gebet, mit Ruh' Zu vollenden nicht im Stande.

[10] Keine heil'ge Städte kennt, Hafis Außer deinen Augenbrauen, Andern bin ich meinem Glauben nach, Hof zu machen nicht im Stande.

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-far1:4.74-4.74

urn:cts:farsiLit:hafez.divan.perseus-eng1:4.74

German Translation

[1] شنیده‌ام سخنی خوش که پیر کنعان گفت
فراق یار نه آن می‌کند که بتوان گفت

[2] حدیث هول قیامت که گفت واعظ شهر
کنایتیست که از روزگار هجران گفت

[3] نشان یار سفرکرده از که پرسم باز
که هر چه گفت برید صبا پریشان گفت

[4] فغان که آن مه نامهربان مهرگسل
به ترک صحبت یاران خود چه آسان گفت

[5] من و مقام رضا بعد از این و شکر رقیب
که دل به درد تو خو کرد و ترک درمان گفت

[6] غم کهن به می سالخورده دفع کنید
که تخم خوشدلی این است پیر دهقان گفت

[7] گره به باد مزن گر چه بر مراد رود
که این سخن به مثل باد با سلیمان گفت

[8] به مهلتی که سپهرت دهد ز راه مرو
تو را که گفت که این زال ترک دستان گفت

[9] مزن ز چون و چرا دم که بنده مقبل
قبول کرد به جان هر سخن که جانان گفت

[10] که گفت حافظ از اندیشه تو آمد باز
من این نگفته‌ام آن کس که گفت بهتان گفت

[1] I heard a pleasant speech that the old man of Kin'an the Murshid uttered
Separation from want of acquisition of divine knowledge of the true Beloved God maketh not that which can be uttered .

[2] The tale of terror of the resurrection day ,which the city - admonisher uttered
Is only a hint ,which ,of the time of separation ,he uttered .

[3] Of whom ,may I ask the trace of the Beloved ,many a journey made ,the absolute existence ,God
For whatever the wind's messenger the man learned and excellent uttered ,confusedly he uttered .

[4] Alas that unkind moon ,the Friend's enemy ,
For the abandoning the society of his own lovers ,words how easily he uttered

[5] After this together are I and the stage of contentment ,and thanks to my rival
For accustomed to pain by thee ,my heart hath become and the abandonment of remedy uttered .

[6] With wine of many years ,repel ye the old grief of the heart
For ,the seed of happy - heartedness is this .It ,the Pir of the village uttered .

[7] Fix not a knot on the wind rely not on the world though ,on thy object ,it favourably blow ,
For to Sulaiman this speech ,as a proverb ,the wind ,uttered .

[8] For a frivolous excuse that the sky may give thee ,go not from the Path
Who told thee ,that ,the abandoning of tales ,this old woman the sky uttered .

[9] As to how and why ,express no breath .For the happy slave accepteth with
soul every word that the Sultan God uttered .

[10] From thought of thee ,who said Hafiz hath come back
This ,I have not said .He who uttered it ,calumny uttered .

[1] Ein Wörtlein hörte ich, das Jakob einst gesagt, Der Schmerz der Trennung von dem Freund wird nicht gesagt,

[2] Was uns der Prediger vom jüngsten Tag erzählt, Hat er als Gleichniß nur vom Tag der Flucht gesagt.

[3] Wer giebt mir Kunde von dem fortgereis'ten Freund, Der Ost hat alles so verwirret angesagt.

[4] O weh! Der Freunde Feind, der liebelose Mond Hat ohne Müh' den Freunden Lebewohl gesagt.

[5] Ich will getrost, selbst Nebenbuhlern dankbar seyn, Mein Herz, gewohnt an Schmerz, hat Arzney'n entsagt.

[6] Vertreibt den alten Gram mit Wein, mit altem Wein, Dies macht das Herz vergnügt, so hat der schlaue Greis gesagt.

[7] Vertrau nicht auf den Wind, selbst wenn er günstig bläst. Dies Sprichwort hat zu Salomon der Ost gesagt.

[8] Giebt dir das Schicksal Frist, verlasse nicht den Weg, Wer sagt daß eine Metze dem Betrug entsagt?